Jij bepaalt wat de kijker ziet.

Hoe ik dat bedoel? De manier waarop wij naar een foto kijken lijkt vrij willekeurig. Lijkt.. een goede fotograaf weet wat hij met zijn  foto wil vertellen.  Hij weet ook wat hij kan doen om dit te versterken.

Leesrichting

Zo wordt onze manier van kijken voor een groot deel bepaald door onze manier van lezen. We lezen van links naar rechts, daardoor kijken we ook van links naar rechts. Omdat we van links naar rechts kijken, vinden we het vaak fijn als ons onderwerp aan de rechterkant van de foto staat. Dat voelt vertrouwd. Als fotograaf kun je hier rekening mee houden bij de opbouw van je beeld.

Licht

Behalve de leesrichting, zijn er nog andere manieren om de kijker te sturen. Neem nu Rembrandt, meester in het schilderen van licht en schaduw. Als je naar zijn schilderijen kijkt, weet je direct wat hij het belangrijkste vond. Daar is het licht. Zorg er dus voor dat, zeker als er in de ruimte waar je gaat fotograferen veel contrast is tussen licht en donker, je onderwerp in het licht staat. Dan weet de kijker gelijk: daar gaat het om.

Scherpte

Is er wat  gelijkmatiger licht, dan kun je de kijker ook sturen door gebruik te maken van scherpte/ onscherpte. Als het een onderwerp scherp is,  kijk je daar als eerste naar, zelfs als het op de achtergrond staat. Kijk maar eens naar de voorbeelden: bij de linkerfoto kijk je eerst naar de onderste bloem, bij de rechter eerst naar de bovenste. Daar ligt de scherpte, en dat valt als eerste op.

 

In de lens kijken

Als je een groep mensen fotografeert en één iemand kijkt in de lens, dan valt die persoon als eerste op.  Neem dit meisje. Ze is in een donkere omgeving gefotografeerd, met veel wit rond haar gezicht. Toch zie je haar gezicht als eerste, omdat ze je aankijkt.
Daar moet je van houden, sommige mensen hebben het gevoel bekeken te worden als de blik van de geportretteerde op de kijker gericht is.

 

Kleur

Kleuren kunnen ook heel bepalend zijn. Vooral geel, rood, oranje zijn kleuren die opvallen. Zeker als ze verder niet in de foto voorkomen. Vaak hebben verpakkingen of emmers  zo’n opvallende kleur. Deze kleuren vragen aandacht in je foto. Soms wil je dat, maar vaak ook niet omdat het afleidt.  Zet ze even aan de kant, dan heb je er geen last meer van.  Zo’n expliciete verwijzing hoeft niet, je kunt ook de bewuste link onder een woord in deze alinea plaatsen.
Met al deze elementen bepaal jij als fotograaf dus waar de kijker naar kijkt. Zeker als je een detail fotografeert is het zinvol om hierover na te denken en te kijken hoe je het beste de nadruk legt op dat element waar jij de nadruk wilt hebben.

Wat voor- en achtergrond met je foto doet.

Gezien de vorige keer?

Naast dat de ene in kleur en de ander in zwart-wit is, is er een ander verschil tussen de twee foto’s.

De linkerfoto heeft geen straatlantaarn en de rechter wel. Toen ik de linkerfoto maakte stond er wel een lantaarnpaal voor de deur, alleen heb ik die met photoshop weggehaald. Hij stond me te veel in de weg.

Dit is de originele foto van de linker:

Als ik een foto maak let ik niet alleen op mijn onderwerp, maar ook wat er op de voor- en/of achtergrond zit, staat of hangt. Sommige dingen kunnen erg afleiden van wat je wilt vertellen.

Met name kleuren kunnen erg veel aandacht vragen, vooral felle kleuren zoals rood, oranje en geel. Vooral als het een kleur is die verder niet voorkomt in de foto.

Neem deze foto.

Ik wilde handen laten zien die bezig zijn met het vastzetten van het regelwerk op een dak. Op de achtergrond zit een oranje doek en leidt vreselijk af. Die heb ik dus weggehaald. Nu is de foto veel rustiger.

Soms kan een kleuraccent ook mooi zijn en een functie hebben. De linkerfoto is vooral groen met gele paardebloemen. Best aardig,  maar eigenlijk heb je geen idee waar je naar moet kijken.

Met een rode tulp er in geef ik de kijker ‘richting’ en wordt de foto krachtiger. Je kijkt nu eerst naar de rode tulp, daarna zie je de rest.

Soms kun je niet anders dan accepteren dat het er is, zoals straatlantaarns of auto’s.  Zeker als je geen fotobewerkingsprogramma hebt. Dan helpt het om een andere hoek te nemen, iets hoger of iets later te gaan staan zodat de storende elementen minder opvallen. Heb je fotoshop, dan ben je (als je geen geoefende gebruiker bent) wel even bezig om dat wat stoort weg te halen zonder dat het opvalt.

Nog één tip: kun je met je camera het diafragma instellen en heb je een hinderlijke achtergrond, kies dan voor weinig scherpte-diepte. Door een zo laag mogelijk getal te nemen (dus grote opening) maak je de achtergrond onscherp (mits die op enige afstand zit). De lantaarnpaal die bij de linkerfoto hinderlijk op de achtergrond staat staat, valt bij de andere foto bijna weg. Daarbij vallen de bloemen op de voorgrond meer op.

Veel plezier met fotograferen!